بررسی نقش نوزمین ساخت، عوامل مورفوکلیماتیک و آنتروپوژنیک در پیدایش و تحول مخروط‌افکنه‌ها (مطالعه موردی: مخروط افکنه گرمسار)

Authors

  • سیاوش شایان استادیار ژئومورفولوژی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
  • غلامرضا زارع دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
  • محمد شریفی‌کیا استادیار سنجش از دور، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
Abstract:

 مخروط‌افکنه‌ها پدیده غالب در نواحی خشک و نیمه خشک بوده و همانند سایر لندفرم‌ها دارای تغییر و تحولاتی هستند. مخروط افکنه گرمسار یکی از بزرگترین مخروط افکنه‌های ایران بوده حاصل زهکشی حبله رود است. این مخروط افکنه در دامنه جنوبی رشته کوه البرز قرار دارد. عوامل مختلفی در پیدایش و گسترش این مخروط افکنه تاثیر داشته و دارند. این عوامل را می‌توان به دو دسته عوامل موثر محوری و پایه تقسیم کرد. مورفولوژی (وسعت حوضه، شیب حوضه و وضعیت نو زمین‌ساخت) و رسوب عوامل موثر محوری، اقلیم، هیدرولوژی و انسان نیز عوامل موثر در شکل‌گیری مخروط افکنه گرمسار محسوب می‌شوند. در این پژوهش سعی شد با استفاده از داده‌های هیدرولوژیکی، اقلیمی و لرزه‌ای، شاخص‌های ژئومورفولوژیکی، روش تحلیلی عوامل مذکور مورد تحلیل قرار گیرند. نتایج نشان داد که وسعت حوضه آبریز حبله رود و فعال بودن وضعیت نوزمین‌ساختی نقش بسیار مهمی را در شکل‌گیری مخروط افکنه گرمسار ایفا کرده و می‌کنند. سستی و کم مقاومت بودن سنگ‌های حوضه نیز موجب می‌شود تا فرآیند هوازدگی با سرعت بیشتری صورت گیرد و باعث افزایش رسوب می‌شود. اقلیم خشک منطقه نیز با عناصر دما، بارش و تاثیرگذاری بر انواع هوازدگی، ایجاد سیلاب و غیره نقش خود را ایفا می‌نماید. شبکه‌های زهکشی منطقه که عمدتا تامین کننده جریانات عادی، برف آبی و سیلابی هستند، با حمل و نهشته‌گذاری رسوبات در شکل‌گیری اولیه و تغییر شکل‌های بعدی مخروط افکنه گرمسار موثر است. در سال‌های اخیر نیز انسان از یک طرف با اقدامات خود همانند چرای بیش از حد، قطع درختان و تبدیل آنها به زمین کشاورزی و غیره باعث افزایش رسوب شده و از طرف دیگر با ایجاد سد و غیره بر روی حبله رود سبب کاهش مقدار رسوب‌گذاری در مخروط افکنه گرمسار شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی عوامل موثر در تحول ژئومورفولوژی مخروط افکنه ها مطالعه موردی: مخروط افکنه جاجرود

این تحقیق به بررسی عوامل موثر در تحول مخروط‌افکنه‌ها، به عنوان یکی از پویاترین لندفرم‌های نواحی خشک پرداخته است. به طور کلی در خصوص شکل‌گیری و تحول مخروط‌افکنه‌ها نظرات مختلف و گاه متضادی ارائه شده است که در این مقاله سعی شده تا با بررسی مخروط‌افکنه جاجرود(با هدف شناخت هر چه بیشتر عوامل موثر در شکل‌گیری و تحول آن) نظرات ارائه شده مورد تحلیل قرار گیرد. در این تحقیق از تصاویر ماهواره‌ای IRS (2002...

full text

بررسی عوامل موثر بر ایجاد مخاطرات ژئومورفولوژی مخروط های افکنه (مطالعه موردی: مخروط افکنه گرمسار)

در این پژوهش مخاطرات ژئومورفولوژیکی مخروط افکنه گرمسار با استفاده از روش اسنادی، داده های هیدرو- اقلیمی، لرزه ای، شاخص های ژئومورفولوژیکی، تصاویر ماهواره ای، نقشه های موضوعی و داده های حاصل از پیمایش میدانی، بررسی و تحلیل گردید. نتایج به دست آمده نشان داده که وسعت حوضه حبله رود، وجود گسل های فعال و هیدرولوژی حوضه نقش مهمی را در شکل گیری مخروط افکنه گرمسار ایفا کرده و سه مخاطره شوری ناشی از گنبد...

15 صفحه اول

بررسی نوزمین ساختی مخروط افکنه های گسل کوهبنان

گسل کوهبنان در حاشیه جنوب غربی کوچک قاره ایران مرکزی در بین بلوک طبس و بلوک یزد از شمال غربی کرمان تا شمال غربی بهاباد واقع در شرق بافق با طول 300 کیلومتر و امتداد شمال غربی-جنوب شرقی ادامه دارد. این گسل یکی از لرزه خیزترین روندهای ساختاری در استان کرمان وشرق بافق یزد به شمار می آید. آخرین فعالیت لرزه ای مهم آن درتاریخ 12/1/81 با 3/4=ms درقطعه شمال غربی ده زوئیه این گسل اتفاق افتاد گسل فعال کوه...

full text

تحلیل عوامل مورفوژنز و مورفوآنتروپیک بر ایجاد و تحول مخروط افکنه ها (مطالعه موردی: مخروط افکنه های کتویه، ریگ آباد و چنار- دره گسلی داراب)

دشت داراب از جمله مناطقی است که به دلیل وجود موقعیت و تغییرات اقلیمی مخروط افکنه های متعددی در آنجا شکل گرفته که می توان مخروط افکنه های به کتویه، ریگ آباد و چنار اشاره کرد. در این تحقیق سعی شد تا با استفاده از نقشه های توپوگرافی و زمین شناسی، عکس های هوایی و بازدیدهای میدانی، عوامل موثر بر ایجاد و تحول این مخروط افکنه ها مورد بررسی و تحلیل قرار گیرند. نتایج تحقیق نشان داد که رود کتویه و چنار ب...

full text

تعیین محدوده های خطر زمین لرزه در مخروط افکنه های فعال با روش تحلیل فضایی بربریان مطالعه موردی: مخروط افکنه گرمسار

فعالیت های نئوتکتونیکی باعث ناپایداری لندفرم های متعددی ازجمله لندفرم های جریانی در ایران شده است. مخروط افکنة گرمسار از مناطقی است که در معرض خطر لرزه ای قرار دارد. در این پژوهش، با استفاده از داده های لرزه ای، نقشه های توپوگرافی و زمین شناسی، روش حریم گذاری پهنه های خطر زمین لرزه ای در مخروط افکنة گرمسار مشخص و تحلیل شده است. همچنین، برای مشخص کردن توان لرزه زایی گسل های اطراف مخروط افکنة گرم...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 24  issue 2

pages  75- 88

publication date 2013-07-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023